Υ.Γ. x10 – LECF

Υ.Γ. x10

Κείμενα: Ιουλίτα Τουμαζή
Επιμελητική ομάδα: Μαρία Λεωνίδου, Ιουλίτα Τουμαζή, ΆνναΜαρία Χαραλάμπους
Σχεδιασμός έκθεσης: Superside Studio – Ελεονώρα Αντωνιάδου
Γραφικά: Πόπη Πισσουρίου
Φωτογραφίες: Νικόλας Καρατζιάς, Stephanie Keszi

— Μια μέρα θα είναι ο κόσμος με την αγέρωχη απροσωπία του έναντι της ακραίας ατομικότητάς μου ως άτομο, αλλά θα είμαστε ένα και το ίδιο.
Clarice Lispector, An apprenticeship or the book of pleasures,1969 (ελεύθερη μετάφραση)

Πού τελειώνει το άτομο τζαι πού αρκέφκει ο κόσμος του; Πώς μπορούμε να φανταστούμε τζείνους που ενεν δαμέ μέσα που όσα άφηκαν πίσω τους: γράμματα, σημειώσεις, τα αντικείμενα που αγαπήσαν, τα σκίτσα τζαι τα σχέδιά τους; Ποια εν η σχέση μεταξύ αρχείου τζαι μνήμης —της συλλογικής τζαι της ατομικής μνήμης;

Μπορούμε να έβρουμε τον καλλιτέχνη -το πρόσωπο- μέσα που την τέχνη του, τα λόγια του τζαι τη δημιουργική του διαδικασία; Μπορούν τα αρχεία να λειτουργήσουν ως δοχεία που σώζουν κάτι που τη λήθη; Τζαι αν ναι, τι εν τζείνο που σώζουν; Μεταφέρουν την Ιστορία, ιστορίες ή έναν χώρο μέσω του οποίου κατασκευάζουνται ιστορίες;

Η έκθεση θέτει τα πιο πάνω ερωτήματα τζαι προσκαλεί το κοινό να ανασκάψει το χρόνο τζαι να βυθιστεί σε μια επιμελημένη συλλογή που τον προσωπικό κόσμο δέκα πρωτοπόρων Κυπραίων καλλιτεχνών, που εγεννήθηκαν στις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα τζαι υπήρξαν καθοριστικες/οί για την ιστορία της τέχνης, τζαι συνεπώς για την ιστορία του νησιού μας.

Τούτο που έγινε ξεκάθαρο μέσα που την έρευνά μας, εν ότι εν πρέπει να θεωρούμε τους Κυπραίους καλλιτέχνες μόνον ως μονάδες, αλλά ως κομμάθκια δικτύων: Αντάλλασσαν επιστολές, εμιλούσαν για πολιτική, εδιδάσκαν τέχνη, εσυνίδρυσαν ομάδες καλλιτεχνών τζαι αυτοοργανώνουνταν. Ούλλες/οι τους είχαν διασυνδέσεις με καλλιτέχνες τζαι θεωρητικούς που το εξωτερικό τζαι εταξίδευκαν για να παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Μερικα που τούτα τα άτομα ήταν φίλες/οι, συχνά εβοηθκιούνταν μεταξύ τους, μερικές φορές ασκούσαν κριτική στην τοπική καλλιτεχνική σκηνή, αλλά το πιο σημαντικό, εν ότι ούλλες/οι τους ενοιάζουνταν; Ενοιάζονταν για την οικοδόμηση ενός εναλλακτικού τρόπου σκέψης τζαι δημιουργίας, για την ελευθερία της έκφρασης, για τον πειραματισμό, για να έβρουν την φωνής τους. Τζαι μπορεί το να έβρει κάποιο άτομο την φωνή του να ακούεται σαν μια ενστικτώδη, οργανική διαδικασία, αλλά τζείνη την εποχή ήταν δύσκολη, ειδικά αν αναλογιστούμε ότι τούτοι οι καλλιτέχνες εγεννήθηκαν υπό τη βρετανική αποικιοκρατία, δεκαετίες πριν που την ανεξαρτησία του νησιού, σε μια χώρα χωρίς σχολές τέχνης ή Πολιτιστικά Ιδρύματα. Η καλλιτεχνική σκηνή σήμερα εν η συνέχεια της γενεαλογίας τούτων των καλλιτεχνών, οι οποίες/οι εξεκίνησαν να δημιουργούν τέχνη μέσα που τη σκόνη. Τζαι ακόμα προσπαθούμε να ξεθάψουμε τούτα που μας άφησαν για να έβρουμε.

Υ.Γ. Μέσα που την έρευνά μας για τούτη την έκθεση επαρατηρήσαμε οτι:

– Ήταν πολλά πιο δύσκολο να ανακαλύψουμε πληροφορίες για τις γυναίκες καλλιτέχνες, καθώς ξέρουμε ότι τα αρχεία, όπως τζαι η ιστορία, μπορεί να αποκλείουν, να εν προκατειλημμένα τζαι πατριαρχικά.

Τα παραπάνω πράματα που έχουν σωθεί τζαι παρουσιάζονται σε τούτη την έκθεση, έχουν σωθεί που αγάπη. Που την αγάπη φίλων, συγγενών ή συλλεκτών που προστάτευσαν τα αρχεία των καλλιτεχνών που τη φθορά. Κάτι που εν δύσκολο: απαιτεί χρόνο τζαι χώρο, τζαι εν κάτι που εν θα έπρεπε να εν ατομική ευθύνη: ένα άτομα ενάντια στη λησμονιά. Πρέπει να υπάρχουν εξειδικευμένες, δημόσιες δομές για την προστασία τζαι την προσβασιμότητα αρχείων τζαι έργων καλλιτεχνών.

H έκθεση Υ.Γ. x10, διοργανώνεται από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Λευτέρη Οικονόμου, ως επίλογος μιας σειράς εκθέσεων που έγιναν τα τελευταία έξι χρόνια στο ΓΚΑΡΑΖ.

Το Πολιτιστικό Ίδρυμα και η επιμελητική ομάδα της έκθεσης επιθυμούν να εκφράσουν θερμές ευχαριστίες προς τις οικογένειες των καλλιτεχνών αλλά και σε όσους βοήθησαν με το υλικό της έκθεσης.

Η έκθεση διοργανώνεται που το Πολιτιστικό Ίδρυμα Λευτέρη Οικονόμου τζαι πραγματοποιείται με τη στήριξη του Υφυπουργείου Πολιτισμού – Τμήμα Νεότερου & Σύγχρονου Πολιτισμού.

Αφίσα Έκδοση